صفر تا صد آشنایی با مراحل گرفتن جواز ساخت ساختمان
16 اردیبهشت 1403
ملکی
مجوز ساخت ساختمان یکی از مباحثی است که قصد داریم در این مقاله در رابطه با آن صحبت کنیم. صنعت ساختمان یکی از صنایع پررونق در ایران است که اشخاص بسیاری در قسمت های مختلف آن فعالیت می‌کنند. از کارگران ساده و معماران گرفته تا کارفرماها و پیمانکارانی که آنها را به استخدام خود درمی‌آورند، ناگفته نماند این افراد تنها بخش عرضه بازار ساختمان را تشکیل می‌دهند و پس از تکمیل ساخت ساختمان، فعالان املاک نیز به بخش تقاضای این صنعت خدمات ارائه می‌دهند. مجوز ساخت یک ساختمان در اصل اولین قدمی است که عوامل ساختمان‌سازی مراحل آن را طی می کنند. طی کردن مراحل اداری برای اخذ پروانه ساخت ساختمان و مجوزهای مختلفی است که گرفتن آنها امری ضروری و پیش‌نیاز کار به شمار می روند در این مطلب شما را با انواع مجوز ساختمان، قانون جدید جواز ساخت، مراحل اداری ساخت یک ساختمان مسکونی، اداری یا تجاری آشنا خواهیم کرد. اگر شما در مرحله اخذ مجوز ساختمان قرار دارید، به شما پیشنهاد می کنیم خواندن این مقاله را از دست ندهید.
| مرحله | توضیحات | نکات مهم |
| تشکیل پرونده | ارائه مدارک هویتی و مالکیت زمین به شهرداری | دقت در تکمیل مدارک برای جلوگیری از تأخیر |
| بازدید کارشناس | بررسی تطابق زمین با ضوابط شهری | احتمال تغییرات در نقشه اولیه |
| بررسی ضوابط شهری | تأیید یا اصلاح نقشه‌ها طبق قوانین شهرسازی | رعایت ضوابط پهنه‌بندی و ارتفاع ساختمان |
| پرداخت عوارض | محاسبه و پرداخت هزینه‌های قانونی صدور پروانه | تأثیر متراژ و کاربری در میزان عوارض |
| دریافت تأییدیه‌ها | اخذ تأییدیه‌های نظام مهندسی، آتش‌نشانی و سایر مراجع | ممکن است زمان‌بر باشد، پیگیری مستمر ضروری است |
| صدور پروانه ساخت | دریافت مجوز نهایی برای آغاز عملیات ساختمانی | اعتبار جواز محدود است، زمان را مدیریت کنید |
فهرست مطالب
تمام ساخت و سازها ملزم به دریافت مجوز ساخت هستند؟
اطلاعاتی که در مجوز ساخت ساختمان ذکر می شوند
هزینه درخواست جواز ساخت ساختمان
مراحل گرفتن جواز ساخت ساختمان
اگر یک قطعه زمین خالی خریداری کردید و قصد ساختمان سازی در آن را دارید یا در خانه‌ای قدیمی سکونت دارید و قصد تخریب و ساختن بنایی نو دارید بهتر است این کار را در شش ماه اول سال انجام دهید. ساختمان سازی در فصل های سرد برای کارگران امری دشوار است و از طرفی اگر هم انجام شود با سرعت کار پایین‌تری نسبت به بهار و تابستان و حتی پاییز مواجه خواهیدشد. به همین دلیل ما بیشتر شاهد این هستیم که در فصل زمستان بازار گرفتن مجوز و پروانه ساخت ساختمان داغ تر است. مجوز ساختمان نیاز به پیگیری‌های قانونی و پرداخت هزینه‌های مختلفی دارد. حتما می دانید که ساخت ساختمان بدون صدور پروانه ساختمان غیرقانونی است و توسط مراجع مربوطه متوقف خواهد شد. در واقع هدف از صدور مجوز ساخت رعایت مشخصات فنی و اصول شهرسازی مطابق با ضوابط طرح جامع شهری می باشد. همچنین شما برای استفاده از تسهیلات بانکی و بیمه ساختمان و کارگرها و …نیاز به دریافت مجوز دارید.
جهت مشاهده آگهی های تهاتر آپارتمان کلیک کنید.
اگر در شمال کشور قصد سرمایه گذاری و یا سکونت دارید، پروژه میلنیوم محمودآباد را به شما پیشنهاد می کنیم . این پروژه مدرن و لوکس واقع در شهر محمودآباد (استان مازندران) می باشد که توسط شرکت ساختمانی MRG و به دست یکی از سازندگان مطرح، (مهندس محمدرضا جنیدی) ساخته شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی لینک کلیک کنید.
جهت مشاهده آگهی های خرید آپارتمان در محمودآباد و خرید ویلا در رشت کلیک کنید
تمام ساخت و سازها ملزم به دریافت مجوز ساخت هستند؟
خیر؛ برای تمام ساخت و سازها نیازی به دریافت مجوز نیست. اگر قصد تعمیرات جزئی یا بازسازی نه خیلی زیاد در بنای خود دارید نیازی به مجوز ساخت نخواهید داشت. در مقابل اگر قصد شما اضافه کردن بنا یا تغییراتی عمده در ساختار ساختمان باشد، معمولاً نیاز به مجوز ساخت از شهرداری خواهید داشت به تعبیری دیگر اگر تغییرات به صورت کلی باشند و شما قصد اضافه کردن متراژ به بنای خود را داشته باشید، در اینجا باید برای طی کردن مراحل مجوز ساخت ساختمان دست به کار شوید.
انواع مجوز ساختمان
- مجوز ساختمانی اراضی بایر یا باغات
- مجوز ساختمانی تعویض مهندس
- مجوز ساختمانی تخریب یا نوسازی
- مجوز ساختمانی اضافه اشکوب
- مجوز ساختمانی تغییر نقشه
- مجوز ساختمانی توسعه بنا
این موارد از جمله مجوزهایی هستند که برای انجام کارهای مختلف به آنها نیاز دارید. در نتیجه بهترین کار در ابتدای راه، مشورت و مشاوره گرفتن از افرادی است که به صورت حرفه ای بر تمامی مراحل اداری ساخت یک ساختمان تسلط دارند.
یکی از خدمات جذاب آقای املاک برای مالکان و علاقه‌مندان به خرید یا اجاره آپارتمان، امکان قیمت‌گذاری آنلاین ملک می‌باشد. این خدمات شامل چهار مدل مختلف شامل: کارشناسی آنلاین با هوش مصنوعی، مشاوره آنلاین غیر حضوری با بهترین مشاوران منطقه، مشاوره حضوری با بهترین مشاوران منطقه، و همچنین مشاوره حضوری با کارشناسان دادگستری به همراه تور مجازی میشود.
اطلاعاتی که در مجوز ساخت ساختمان ذکر می شوند
اطلاعاتی نظیر مساحت زیربنا، تعداد طبقه‌ها، مشخصات متقاضی حقیقی یا حقوقی، شماره پلاک ثبتی ملک، نوع اسکلت ساختمان، کروکی زمین، تاریخ صدور پروانه و … از جمله اطلاعاتی هستند که در مجوزها ذکر می‌شوند. یکی از مهمترین اطلاعاتی که در صفحه نخست مجوز ساخت ساختمان ذکر میشود، تاریخ آغاز عملیات ساخت یا بازسازی و تعیین مهلت برای پایان پروژه است. البته شما می‌توانید در صورت طولانی‌تر شدن پروسه کاری درخواست تمدید مهلت بدهید. برای دریافت سند مالکیت واحدها به مجوز دیگری به نام، (پایان کار) نیاز است. در این قسمت شخصی تحت عنوان ناظر پروژه را مورد بررسی قرار داده و اجازه صدور پایان کار را به شما می‌دهد.البته ناظری که مسئولیت نظارت بر ساخت قانونی ساختمان را بر عهده دارد میتواند مراحل کار را مورد بررسی قرار دهد. ناظر پروژه حق این را دارد که هر زمان مغایرت با قوانین مربوطه را تشخیص داد؛ دستور توقف عملیات ساخت را بدهد. در نتیجه یکی دیگر از اقداماتی که باید قبل از ساخت انجام دهید آشنایی با قوانین مربوط به ساخت و ساز است. حال که با این موارد آشنا شدید.
بیشتر بخوانید: عوارض شهرداری خانه ؛ از نکات حقوقی تا نحوه پرداخت قبوض
قانون جدید جواز ساخت
اگر قصد ساخت و ساز ملک در مناطق شهری یا روستایی را دارید، نیاز است که یک سری شرایط و قوانین را جهت ساخت و ساز در آن منطقه رعایت کنید. یکی از مهمترین قانون هایی که افراد قبل از هر اقدامی باید به آن دقت ویژه ای داشته باشند ، قانون جدید جواز ساخت می‌باشد. طبق صورت جلسه‌ای که در تمام مناطق فرصت ساخت و ساز در طبقه ششم و هفتم به وجود آمده است، اگر اندازه یا مساخت زمین بالای 250 متر، با عرض بالای 10 متر باشد، امکان ساخت طبقه ششم و اگر مساحت بالای 300 متر مربع و عرض زمین بالای 12 متر باشد؛ امکان ساخت طبقه هفتم وجود دارد.
دقت داشته باشید که بر اساس این مصوبه امکان ساخت واحدهای تجاری در کوچه‌های پایتخت نیز وجود دارد؛ اما به شرط آنکه کل مالکین منطقه رضایت داشته باشند. به طور کلی متقاضیان به منظور ساخت بنای مورد نظر خود باید تمامی قوانین را رعایت کنند تا امکان دریافت جواز ساخت برای آنها وجود داشته باشد. در کنار این صورت جلسه، کاربران دریافت پروانه ساخت باید جهت دریافت مجوز به قوانین دیگری از جمله ماده 100 قانون شهرداری؛ دقت کنند. بر اساس این ماده قانونی، مالكین زمین ها و املاک واقع در محدوده شهر یا اطراف آن؛ باید قبل از هر اقدام عمرانی یا تفكیک زمین ها و آغاز ساختمان؛ از شهرداری پروانه ساخت دریافت نمایند.
جهت مشاهده آگهی های خرید آپارتمان در فردیس کرج کلیک کنید.
مراحل گرفتن جواز ساخت
ساخت بنا اگر به یک پیمانکار واگذار شود، احتمال اینکه مراحل اداری به او محول شود؛ زیاد است. اما اگر خودتان می‌خواهید صفر تا صد این کار را انجام دهید باید شخصا به شهرداری منطقه مراجعه فرمائید.
مرحله اول:
اولین اقدامی که در شهرداری منطقه باید انجام دهید، تشکیل پرونده است. البته برای درخواست مجوز ساخت می‌توانید علاوه بر شهرداری، به دفاتر خدمات الکترونیکی مراجعه کنید. مدارک مورد نیاز برای تشکیل پرونده:
۱. اصل سند مالکیت و فتوکپی آن
۲. اصل کارت ملی و شناسنامه و فتوکپی آنها
۳. برگه تسویه حساب عوارض نوسازی
۴. برگه تسویه حساب عوارض شهرداری
۵. درخواست صدور پروانه به صورت کتبی
همانطور که مشاهده می کنید، دو مورد از مدارک مربوط به پرداخت عوارض‌ها می باشد. درنتیجه بهتر است هر چه سریعتر برای پرداخت عوارض شهرداری (سال جاری و سال‌های گذشته) و عوارض نوسازی اقدام کنید و سند هر کدام از آنها را همراه خود داشته باشید.
مرحله دوم:
بعد از آنکه پرونده تشکیل شد ؛ درخواست بازدید بدهید. پس از تایید پرونده، شهرداری مسئول بازدید را به مکان احداث بنا خواهد فرستاد. در اینجا مسئول بازدید مواردی مانند ابعاد ملک، عرض خیابان، عرض بنا و مجاورین بنا را مورد بررسی قرار می دهد. در همین مرحله یکی از مهمترین نکات بر پیشبرد کارهای شما، بررسی متراژ زمین است. به عنوان مثال شما از قبل تعداد مشخصی برای طبقات در نظر گرفتید اما مسئول بازدید در هنگام بررسی متراژ بنا به دلایلی اجازه بنا کردن آن تعداد طبقه را به شما نمی دهد.
بیشتر بخوانید: عقب نشینی ساختمان چیست و چه قوانینی دارد؟
مرحله سوم:
بعد از طی کردن این دو مرحله شاید به طرح تفصیلی نیاز داشته باشید.البته این طرح در تمامی شهرها قابل اجرا نیست و بیشتر در شهرهای بزرگ مانند تهران صورت می‌گیرد. در این بخش شهرداری شخصی را به عنوان کارشناس طرح تفصیلی به محل پروژه خواهد فرستاد تا کاربری ملک از لحاظ طرح جامع و تفصیلی شهر مورد بررسی قرار دهد.در واقع هدف از این کار بررسی عدم مغایرت بنا با طرح‌های عمرانی شهر می باشد. اگر در حین بررسی تداخلی دیده شود، دستور انجام تغییرات و اصلاحات مورد نظر از طرف شهرداری صادر خواهد شد.
مرحله چهارم:
پس از طی کردن این سه مرحله، نوبت به تهیه نقشه ملک می رسد در این مرحله شهرداری به شما دستور تهیه نقشه ملک‌تان را می دهد. در نقشه ملک اطلاعاتی نظیر ابعاد باقی‌مانده ملک پس از اجرای تغییرات مدنظر شهرداری، مساحت زمین پس از اجرای تغییرات، تعداد طبقه‌ها و … ذکر شده است.
مرحله پنجم:
در این مرحله نقشه معماری ساختمان طراحی می شود. پس از طراحی، اطلاعات تکمیلی بنا مشخص میشود به عنوان مثال شما متوجه خواهید شد که اندازه پارکینگ و اندازه فضاهای مختلف ساختمان چقدر باید باشد. انجام این کار برعهده مهندسین معماری می باشد شما پس از آنکه نقشه را از آنها تحویل گرفتید به شهرداری مراجعه کرده تا کارشناسان شهرداری نقشه معماری را بررسی کنند. احتمال اینکه در زمان بررسی نقشه توسط کارشناسان شهرداری چند مورد را در نقشه اصلاح کنید وجود دارد. در هر صورت باید نقشه کاملی در اختیارتان باشد تا اجازه ادامه مراحل اداری ساخت یک ساختمان به شما داده شود.
جهت مشاهده آگهی های اجاره آپارتمان در کامرانیه کلیک کنید.
مرحله ششم:
با تکمیل شدن نقشه معماری و دریافت تاییدیه از شهرداری، باید مجددا عوارض نوسازی و شهرداری را پرداخت کنید.
مرحله هفتم:
در این مرحله باید برای فراهم کردن مراحل پیش‌نویس آماده باشید. دفاتر خدمات شهری این امکان را برای شما فراهم می کنند تا پیش‌نویس‌ها را تهیه کنید وفرم درخواست تعیین ناظر را پر کنید. پس از مدتی از سوی شهرداری با شما تماس گرفته می شود تا برای عقد قرارداد با ناظر تعیین شده از سوی شهرداری به آنجا بروید.
مرحله هشتم:
در این مرحله با تایید در خواست شما از سوی رئیس بخش صدور پروانه ساختمان، معاون شهرسازی و معماری و شخص شهردار ، پروانه ساختمانی شما چاپ خواهد شد.
بیشتر بخوانید: انواع سنگ ساختمان ؛آشنایی با ویژگی،مزایا و کاربرد آنها
هزینه درخواست جواز ساخت ساختمان
هزینه درخواست جواز ساخت ساختمانبا توجه به کاربری ملک متفاوت است چرا که تحت تاثیر فاکتورهای گوناگونی مانند مساحت زمین، مساحت ناخالص، تعداد طبقات، تعداد پارکینگ و قیمت منطقه‌ای ساختمان می باشند. در ادامه به نحوه محاسبه هزینه درخواست جواز ساخت ساختمان های مسکونی یا یک واحدی به صورت فرمولی پرداخته ایم:
هزینه درخواست جواز ساخت ساختمان مسکونی یک طبقه = ضریب ✕ (مساحت ناخالص زیربنا) – (تعداد پارکینگ تامین شده ✕ 20) ✕ قیمت منطقه‌ای
هدف از مساحت ناخالص زیر بنا در این فرمول؛ کل بناهای موجود در ساختمان است. در جدول زیر، ضریب متناسب با متراژ زیر بنا، برای شما ارائه داده شده است :
| ضریب (درصد) | سطح زیربنا (مترمربع) |
| 5 درصد | تا 60 متر مربع |
| 10 درصد | از 60 تا 100 مترمربع |
| 18 درصد | از 100 تا 150 مترمربع |
| 30 درصد | از 150 تا 200 مترمربع |
| 45 درصد | از 200 تا 300 مترمربع |
| 65 درصد | از 300 تا 400 مترمربع |
| 90 درصد | از 400 تا 500 مترمربع |
| 120 درصد | از 500 مترمربع به بالا |
پلتفرم آقای املاک با هدف رفع تمامی نیازهای فعالان بازار مسکن از آژانس ها و مشاورین املاک تا صاحبین مشاغل ساختمانی از جمله سازنده ها، سرمایه گذارها، پیمانکارها، اشخاص حقیقی و حقوقی پا بر این عرصه گذاشته است. اگر شغلتان مربوط به ساختمان است می توانید به صورت رایگان و بدون هیچ محدودیتی در وبسایت آقای املاک آگهی خود را به ثبت برسانید.
سخن آخر
طی کردن این ۷ مرحله گر چه زمان‌بر خواهدبود و نیاز به پرداخت هزینه و صرف زمان و انرژی دارد، اما زمانیکه مجوز ساخت ساختمان شما چاپ شد تا به پایان رسیدن مهلت تعیین شده، زمان در اختیار خواهید داشت. همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم در صفحه اول مجوز مهلت ساخت ساختمان بر‌اساس متراژ مساحت بنا مشخص شده است اگر تا فرا رسیدن مهلت پروژه نتوانید بنا را تکمیل کنید، یک اخطاریه می گیرید و باید عوارض تعویق آن را پرداخت کنید. با درخواست تمدید پروانه ساخت، مهلتی به شما داده میشود تا پروژه را به پایان برسانید و اگر باز هم نتوانید پروژه را تکمیل کنید دیگر تمدید دوباره پروانه ساخت امکان‌پذیر نخواهد بود. پیشنهاد ما این است که برای اتمام پروژه در زمان مناسب برنامه‌ریزی حرفه ای داشته باشید.
سوالات متداول
۱. برای گرفتن جواز ساخت ساختمان چه مدارکی لازم است؟
برای دریافت جواز، مدارکی مانند سند مالکیت، کارت شناسایی مالک، نقشه‌های معماری، فرم درخواست پروانه و تأییدیه‌های نظام مهندسی ضروری است. بهتر است قبل از مراجعه به شهرداری، لیست کامل مدارک را بررسی کنید تا از اتلاف وقت جلوگیری شود.
۲. چقدر طول می‌کشد تا پروانه ساخت صادر شود؟
مدت‌زمان صدور جواز بستگی به تکمیل مدارک، سرعت بررسی شهرداری و دریافت تأییدیه‌های لازم دارد. این فرآیند معمولاً بین چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. پیگیری مداوم و تکمیل صحیح مدارک میتواند روند را تسریع کند.
۳. آیا می‌توان بدون جواز، ساخت‌وساز را شروع کرد؟
خیر، شروع ساخت‌وساز بدون مجوز قانونی باعث توقف پروژه و جریمه‌های سنگین خواهد شد. حتی در برخی موارد، ساختمان‌های بدون مجوز با حکم تخریب روبه‌رو می‌شوند.
۴. آیا می‌توان جواز ساخت را به نام فرد دیگری منتقل کرد؟
بله، اما این کار نیاز به تنظیم قرارداد رسمی و دریافت تأییدیه از شهرداری دارد. در صورت تغییر مالکیت زمین، جواز جدید باید مطابق با اطلاعات مالک جدید اصلاح شود.
۵. آیا امکان تمدید پروانه ساخت وجود دارد؟
بله، اگر مدت اعتبار جواز به پایان برسد اما پروژه هنوز تکمیل نشده باشد، می‌توان درخواست تمدید ارائه داد. البته باید دلایل موجه و مدارک مربوطه به شهرداری ارائه شود.
۶. هزینه جواز ساخت چگونه محاسبه میشود؟
هزینه جواز به متراژ ساختمان، کاربری زمین، ضوابط شهری و منطقه‌ای که در آن قرار دارد بستگی دارد. پرداخت عوارض شهرداری بخش مهمی از این هزینه‌ها را شامل میشود.
۷. چه عواملی باعث رد شدن درخواست جواز میشود؟
عدم تطابق نقشه‌ها با ضوابط شهری، نقص مدارک، قرارگیری زمین در محدوده‌های غیرمجاز و مشکلات حقوقی ملک میتواند دلایل رد شدن درخواست جواز باشد.
اگر قصد خرید آپارتمان در منطقه 1 و مناطق دیگر تهران را دارید می توانید به لینک های زیر مراجعه کنید.
همچنین اگر قصد خرید آپارتمان در شهر های مختلف ایران را دارید می توانید به لینک های زیر مراجعه کنید.