سند ملک مشاع چیست؟ راهنمای کامل برای خریداران

سند ملک مشاع سندی است که مالکیت مشترک چند نفر بر روی یک ملک را نشان می‌دهد. در این سند، نام تمام مالکان و سهم هر یک از آن‌ها ذکر می‌شود، اما مشخصات دقیق قسمت متعلق به هر مالک مشخص نشده است. اگر قصد خرید آپارتمان در تهران و یا هر شهر دیگری دارید باید درباره انواع سند ملکی بدانید، یکی از انواع سند، سند ملکی مشاع است. در این مقاله، قصد داریم به‌طور جامع به موضوع ملک مشاع، نحوه دریافت سند آن، شرایط و مراحل مربوط به انتقال مالکیت، و همچنین استعلام و پیگیری آن بپردازیم.

فهرست مطالب

سند مشاع چیست؟

اعتبار سند مشاع

معنی مشاع در سند

سند ملک مشاع چیست؟

ملک مشاع چیست؟

املاک مشاعی چیست؟

دریافت سند ملک مشاع

شرایط دریافت سند مشاع چیست؟

مراحل سند زدن ملک مشاعی

انتقال سند ملک مشاع قبل از ثبت ملک

انتقال ملک مشاع بعد از ثبت ملک

پیگیری و استعلام سند مشاع با کد ملی

هزینه گرفتن سند مشاع

نحوه گرفتن سند تک برگ مشاع

زمین مشاعی چیست؟

سند مشاع چیست؟

سند مشاع به معنای مالکیت مشترک چند مالک بر یک دارایی واحد است که به شکل اشاعه و به شرط تنظیم تقسیم‌نامه بین شرکا امکان صدور پیدا می‌کند. این نوع سند معمولاً برای اموال غیرمنقول مانند زمین و ساختمان کاربرد بیشتری دارد، اما در مواردی می‌تواند برای اموال منقول نیز صادر شود. حضور چند مالک و تعیین سهم هر یک از آنها شرط اصلی اخذ سند است. چون بدون تقسیم سهم‌ها و مشخص شدن تقسیم‌نامه، صدور سند برای هر شریک یا سند تفکیکی ممکن نیست.

همچنین هر سند مشاع دارای یک شناسه یکتا است. این شناسه، همان کدی است که در سامانه ثبت اسناد و املاک کشور به ملک تخصیص داده می‌شود. با این شناسه امکان استعلام وضعیت سند مشاع برای مالکین وجود دارد تا روند پیگیری ساده‌تر و سریع تر باشد. درخواست سند مشاع می تواند بوسیله هر کدام از مالکین آن انجام شود.  بنابراین آگاهی از مراحل و مدارک لازم آن برای موفقیت در اخذ سند ضروری است. در غیر این صورت، صرفاً داشتن مالکیت مشترک نمی‌تواند منجر به صدور سند مشاع شود. با ارائه مدارک لازم و انجام پرداخت‌های مربوط به مراجع قانونی، اداره ثبت، مدارک و سهم هر مالک را بررسی می کند.

در نهایت برای هر یک از شرکا سند مجزایی صادر می شود که در حکم سند رسمی می باشد. با در اختیا داشتن این سند، هر شریک مالکیت خود را به شکل قانونی و قابل استناد خواهد داشت. تصمیم‌گیری‌های مشترک همچون فروش، ساخت یا تعمیر ملک تنها با توافق تمام مالکین امکان‌پذیر است.

بستن تبلیغ

اعتبار سند مشاع

سند مشاع مانند بقیه اسناد قانونی، معتبر و قابل استناد است. نکتۀ کلیدی این است که هر سند مالکیت باید با اصول قانونی سازگار باشد و از طریق اداره ثبت اسناد صادر شود تا اعتبار حقوقی پیدا کند. در این راستا، فرآیند تنظیم سند مشاع باید با رعایت مقررات رسمی انجام شود تا مشخص بودن سهم هر شریک و نسبت بهره‌برداری او تعیین شود.

هر مالک می تواند از ملک مشترک استفاده کند، اما این بهره برداری باید به گونه‌ای باشد که به منافع و حقوق سایر مالکین لطمه نخورد. در غیر این صورت اعتبار سند به خطر می‌افتد و امکان بروز اختلافات حقوقی افزایش می‌یابد. همچنین وقتی شرکا تصمیم به تفکیک یا افراز ملک مشاع می‌گیرند، لازم است تقسیم‌نامه‌ای معتبر تهیه و به ثبت برسد.

در این تقسیم نامه سهم هر یک از مالکین و وضعیت مالکیت او مشخص می شود. با وجود قوانین حقوقی، احتمال بروز مشکلاتی مانند اختلاف در میزان مالکیت، نقص در ثبت و اختلاف بین شرکا وجود دارد که می‌تواند باعث بروز اختلاف و شکایت شود. برای جلوگیری از اختلافات، تعیین دقیق حدود سهم هر مالک و صدور سند برای هر سهم، از اهمیت بالایی برخوردار است.

به طور خلاصه، اعتبار سند مشاعی به شفافیت سهام، رعایت دقیق مراحل ثبت، وجود تقسیم‌نامه معتبر و عدم تضییع حقوق شرکا بستگی دارد.  هر گونه نقص در این موارد می‌تواند منجر به چالش‌های حقوقی قابل توجه گردد.

معنی مشاع در سند

کلمه مشاع به معنی مشترک و مخالف مفروز یعنی جدا شده می باشد. مشاع در سند به معنای زمین یا مال مشترکی است که سهام شرکا در آن مشخص است اما تقسیم جغرافیایی یا تصرفات عملی هر شریک به صورت جدا از دیگری تعیین نشده است. بدین ترتیب حقوق مالکیت هر شریک به صورت قانونی واضح است ولی چگونگی استفاده از فضا و حدود آن برای شرکا روشن می‌ماند.

این تعریف آثار حقوقی مثل وجود حق شفعه یا دعوای افراز را در پی دارد و بر خلاف دارایی مفروض، نیازی به اجازه مداخله هر شریک در امور حقوقی تصرفی نیست. به عنوان مثال ماده 583 قانون مدنی اجازه می‌دهد هر شریک سهم خود را به شخص ثالث منتقل کند.

ماده 475 صحت اجاره مال مشاع را تأیید می‌کند که می‌تواند به صورت اجاره عمومی یا مقرر برای سهم هر شریک باشد. با این تفاسیر، مشکلاتی مانند عدم تعیین سهام مالکیت یا اختلاف نظرهای بین شرکا می‌تواند اعتبار سند مشاع را به خطر اندازد. به همین دلیل برخورداری از تقسیم‌نامه معتبر و ثبت دقیق سهم‌ها برای جلوگیری از مشکلات حقوقی ضروری است.

سند ملک مشاع چیست؟

سند ملک مشاع سندی است که نشان‌دهنده مالکیت مشترک چند نفر بر یک ملک است. در این نوع سند، هر یک از مالکان به نسبت سهم خود، حقوق مالکیت دارند و هیچ بخشی از ملک به‌طور جداگانه به یک نفر تعلق نمی‌گیرد. به عبارت دیگر، هر مالک بخشی از تمام ملک را در اختیار دارد و نه یک بخش فیزیکی مشخص. این نوع مالکیت معمولاً زمانی به وجود می‌آید که چند نفر با هم یک ملک را خریداری کنند یا از طریق ارث به آن دست یابند.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع انواع وام مسکن و شرایط دریافت آن

در ملک مشاع، مالکیت به‌طور یکسان در تمام قسمت‌های ملک توزیع شده است و هیچ‌کدام از مالکان نمی‌توانند بدون موافقت دیگران اقدام به تصرف، فروش یا اجاره بخشی از ملک کنند. این ویژگی باعث می‌شود که مسائل مرتبط با مدیریت و استفاده از ملک مشاع، پیچیده‌تر از املاک تفکیکی باشد. برای مثال، اگر یکی از مالکان بخواهد سهم خود را به دیگری منتقل کند، باید تمام مراحل قانونی را طی کرده و رضایت دیگر مالکان را نیز جلب کند.

بیشتر بخوانید: شرایط گرفتن وام مسکن با سند خانه
سند ملک مشاع در واقع به‌عنوان مدرک قانونی مالکیت چندین نفر بر یک ملک، مشخص می‌کند که هر کدام از آن‌ها به چه میزان سهم دارند. این سند توسط اداره ثبت اسناد و املاک صادر می‌شود و باید دارای تمامی مشخصات قانونی و رسمی باشد. اطلاعات موجود در سند شامل نام و مشخصات مالکان، میزان سهم هر مالک، موقعیت ملک، و اطلاعات مربوط به ملک است.

بیشتر بخوانید: چطور ملک مشاع را تخلیه کنیم؟

بستن تبلیغ

ملک مشاع چیست؟

ملک مشاع به ملکی گفته می‌شود که چند نفر به صورت مشترک و همزمان در آن مالکیت دارند، بدون آنکه سهم مشخص و تفکیک‌شده‌ای برای هر یک از مالکان وجود داشته باشد. در چنین املاکی، مالکیت به شکل یکپارچه و غیرقابل تقسیم است، به این معنی که هر یک از مالکان به نسبت سهم خود، در تمام بخش‌های ملک حق دارند. این نوع مالکیت معمولاً در مواردی مانند خرید مشترک ملک یا ارث به وجود می‌آید، جایی که چند نفر به عنوان وارثان، سهمی از ملک را به ارث می‌برند.
در ملک مشاع، هیچ‌یک از مالکان نمی‌توانند بدون رضایت و توافق دیگران، بخش خاصی از ملک را به تصرف خود درآورند یا در آن تغییراتی ایجاد کنند. برای مثال، اگر چند نفر به صورت مشاع یک زمین را مالک باشند، هیچ‌کدام از آن‌ها نمی‌تواند به‌طور مستقل تصمیم بگیرد که یک قسمت از زمین را بفروشد یا در آن ساخت‌وساز کند. این ویژگی باعث می‌شود که تصمیم‌گیری در مورد استفاده، فروش یا اجاره ملک مشاع پیچیده‌تر از املاک تفکیکی باشد و نیاز به همکاری و هماهنگی بین تمامی مالکان دارد.

بیشتر بخوانید: راهنمای کامل مشارکت در ساخت، چگونه با کمترین هزینه صاحب خانه ای مدرن شویم؟

املاک مشاعی چیست؟

املاک مشاع به املاکی گفته می‌شود که مالکیت آن به صورت مشترک میان دو یا چند نفر تقسیم شده است. در این نوع مالکیت هیچ‌یک از شرکا به تنهایی حق تصرف و استفاده کامل از همه اجزای ملک را ندارد. هر شریک دارای سهمی از کل ملک است، ولی تقسیم فیزیکی ملک به بخش‌های مشخص برای هر کدام از آنان به شکل جدا وجود ندارد.

میزان سهم هر شریک می تواند بوسیله افراز یا تقسیم رسمی مشخص شود. در ملک مفروز یا جداشده، حدود و سهم مالکیت هر مالک یا شریک به وضوح مشخص است. بنابراین هر مالک می‌تواند نسبت به قسمتی از ملک که متعلق به اوست اقدام کند. اما در ملک مشاع، هر یک از شرکا به طور هم‌زمان در سراسر ملک سهیم هستند و استفاده و بهره‌برداری از آن معمولاً با توافق یا در چارچوب قانون مشخص انجام می‌شود.

یکی از چالش‌های اصلی در املاک مشاع، موضوع افراز یا تفکیک ملک است که باید طبق قانون این املاک انجام شود. پس از تصمیم به افراز، لازم است تقسیم‌نامه معتبر و دقیق تهیه و به ثبت برسد تا سهم هر شریک به صورت دقیق مشخص شود. بدون این تقسیم‌نامه و ثبت رسمی، انجام هر نوع معامله‌ای درباره سهمی از ملک مشاع با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شود.

به علاوه، فروختن یا اجاره دادن سهمی از ملک بدون رضایت سایر شرکا می‌تواند منجر به دعاوی حقوقی شود. بنابراین، رعایت مراحل قانونی، تعیین حدود هر سهم و تنظیم تقسیم‌نامه و ثبت آن، از مهم‌ترین راهکارها برای حفظ مالکیت مشترک و کاهش اختلاف‌های احتمالی در میان شرکا است. همچنین در زمان اقدامات مهمی مثل فروش یا افراز، مشاوره حقوقی با وکیل یا کارشناس دادگستری توصیه می‌شود.

دریافت سند ملک مشاع

دریافت سند ملک مشاع فرآیندی است که طی آن مالکان مشترک یک ملک می‌توانند مالکیت خود را به صورت رسمی و قانونی ثبت کنند. این سند نشان‌دهنده میزان سهم هر یک از مالکان در ملک است و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا حقوق خود را به‌صورت قانونی اعمال کنند. دریافت سند ملک مشاع معمولاً زمانی ضروری می‌شود که چند نفر به‌طور مشترک یک ملک را خریده‌اند یا از طریق ارث، مالک بخشی از یک ملک شده‌اند و می‌خواهند مالکیت خود را به رسمیت بشناسند.
برای دریافت سند ملک مشاع، ابتدا باید تمامی مالکان نسبت به درخواست صدور سند توافق داشته باشند. بدون رضایت همه مالکان، صدور سند مشاع ممکن نخواهد بود. پس از کسب توافق، باید مراحل قانونی و اداری برای ثبت سند طی شود. این مراحل شامل تهیه مدارک لازم، استعلام‌های مربوطه، و پرداخت هزینه‌های مرتبط است. اداره ثبت اسناد و املاک پس از دریافت مدارک و انجام استعلام‌های لازم، اقدام به صدور این سند می‌کند.

بیشتر بخوانید: ملک مشاع و مفروز، از فرق میان آنها باخبر شوید

شرایط دریافت سند مشاع چیست؟

دریافت این سند مشاع نیازمند رعایت شرایط و مقررات خاصی است که مالکان باید آن‌ها را فراهم کنند تا بتوانند مالکیت خود را به‌صورت قانونی و رسمی به ثبت برسانند. در ادامه به مهم‌ترین شرایط دریافت سند مشاع اشاره می‌کنیم.

• توافق میان مالکان: اولین و مهم‌ترین شرایط دریافت سند مشاع، توافق و رضایت همه مالکان است. از آنجا که ملک مشاع به‌صورت مشترک میان چندین نفر تقسیم شده است، همه مالکان باید برای دریافت سند و تعیین سهم خود موافقت کنند. بدون این توافق، فرآیند صدور سند مشاع امکان‌پذیر نیست.

• وجود سند مادر یا سند اولیه: برای صدور سند مشاع، باید سند اولیه یا همان سند مادر ملک وجود داشته باشد. این سند نشان‌دهنده مالکیت اصلی ملک است و بدون آن نمی‌توان مراحل قانونی صدور سند را طی کرد. در مواردی که ملک از طریق ارث به چند نفر رسیده است، وجود سند مادر ضروری است تا مالکیت جدید ثبت شود.

• استعلام‌های قانونی: پیش از صدور سند مشاع، باید از نهادهای مختلف استعلام‌های قانونی دریافت شود. این استعلام‌ها شامل بررسی وضعیت ثبتی ملک، بدهی‌های مالیاتی، وضعیت حقوقی ملک (مانند وجود شکایت یا دعاوی مرتبط)، و تأییدیه از شهرداری و سایر نهادهای مربوطه است. هدف از این استعلام‌ها، اطمینان از عدم وجود مشکلات حقوقی یا تعارضات مالکیتی است که ممکن است مانع صدور سند شود.

بیشتر بخوانید: تبدیل سند مشاع به شش دانگ

• ارائه مدارک شناسایی مالکان: مالکان باید مدارک شناسایی معتبر خود را به اداره ثبت اسناد و املاک ارائه دهند. این مدارک شامل کارت ملی، شناسنامه و سایر مدارک هویتی است که برای تأیید مالکیت و ثبت قانونی آن مورد نیاز است. همچنین اگر یکی از مالکان به نمایندگی از دیگران اقدام به ثبت سند می‌کند، باید وکالت‌نامه معتبر ارائه شود.

• گواهی پایان کار (در صورت ساخت‌وساز): اگر ملک مشاع مورد نظر، یک ساختمان یا مجتمع باشد که به‌تازگی ساخته شده است، باید گواهی پایان کار از شهرداری دریافت شده باشد. این گواهی نشان می‌دهد که ساخت‌وساز به‌صورت قانونی و مطابق با مقررات انجام شده و ملک آماده بهره‌برداری است.

• پرداخت هزینه‌های مربوط: صدور سند مشاع مستلزم پرداخت هزینه‌های ثبتی و قانونی مختلفی است. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های نقل و انتقال، مالیات، هزینه‌های اداری، و هزینه‌های مربوط به استعلامات قانونی است. مالکان باید پیش از شروع فرآیند ثبت، از میزان این هزینه‌ها آگاه باشند و آمادگی پرداخت آن‌ها را داشته باشند.

• عدم وجود مشکلات حقوقی: یکی دیگر از شرایط مهم برای دریافت سند مشاع، این است که ملک هیچگونه مشکلات حقوقی مانند ادعای مالکیت، شکایت و توقیف قضایی نداشته باشد. وجود هرگونه مشکل حقوقی می‌تواند فرآیند صدور سند را به تعویق بیندازد یا حتی مانع از آن شود.

بیشتر بخوانید: هزینه انتقال سند ملک

مراحل سند زدن ملک مشاعی

سند زدن ملک مشاعی یک فرآیند حقوقی و اداری است که به مالکان این امکان را می‌دهد تا مالکیت خود را به صورت رسمی و قانونی ثبت کنند . در ادامه به مراحل سند زدن ملک مشاع می‌پردازیم.

• توافق بین مالکان: اولین مرحله، توافق تمامی مالکان برای صدور سند است. در ملک مشاع، همه مالکان به صورت مشترک و بدون تفکیک سهم مالکیت دارند. بنابراین، برای شروع فرآیند سند زدن، نیاز است که تمامی مالکان موافقت کنند و در مورد سهم و حقوق هر یک توافق داشته باشند. این توافق‌نامه معمولاً به صورت کتبی تنظیم می‌شود تا در مراحل بعدی به عنوان مدرک قانونی استفاده شود.

• تهیه مدارک مورد نیاز: مرحله بعدی، جمع‌آوری و تهیه مدارک لازم برای ثبت سند است. مدارک مورد نیاز شامل سند اولیه یا سند مادر ملک، مدارک شناسایی مالکان (کارت ملی و شناسنامه)، گواهی پایان کار (در صورت ساخت‌وساز)، و همچنین توافق‌نامه بین مالکان درباره تقسیم سهم‌ها است. این مدارک باید به اداره ثبت اسناد و املاک تحویل داده شوند.

• انجام استعلام‌های قانونی: پس از تهیه مدارک، نوبت به انجام استعلام‌های قانونی می‌رسد. این استعلام‌ها از نهادهای مختلفی مانند شهرداری، اداره دارایی، و سایر نهادهای مرتبط انجام می‌شود تا مشخص شود که ملک مورد نظر مشکل حقوقی، مالیاتی، یا قانونی نداشته باشد. هدف از این استعلام‌ها، اطمینان از سلامت حقوقی ملک و عدم وجود ادعاهای مالکیتی متعارض است.

بیشتر بخوانید: چگونه درخواست سند مالکیت دهیم؟

• پرداخت هزینه‌های مربوط به ثبت: صدور سند مشاعی مستلزم پرداخت هزینه‌های قانونی و ثبتی است. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های استعلام، نقل و انتقال، مالیات‌های مربوط به ثبت، و هزینه‌های خدمات ثبت اسناد می‌شود. مالکان باید این هزینه‌ها را پرداخت کنند تا مراحل ثبت به درستی پیش برود.

• ارائه درخواست به اداره ثبت اسناد و املاک: پس از انجام تمامی مراحل قبلی، مالکان باید به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه کرده و درخواست صدور سند مشاعی را به همراه تمامی مدارک و استعلام‌های لازم ارائه دهند. در این مرحله، پرونده توسط کارشناسان اداره ثبت بررسی می‌شود و در صورت عدم وجود مشکل، فرآیند صدور سند آغاز می‌شود.

• بررسی و تأیید مدارک توسط اداره ثبت: اداره ثبت اسناد و املاک پس از دریافت مدارک و درخواست، اقدام به بررسی دقیق آن‌ها می‌کند. این بررسی شامل تطبیق مدارک با اطلاعات ثبتی، بررسی صحت استعلامات، و اطمینان از توافق مالکان درباره سهم هر یک است. اگر تمامی مدارک و شرایط تأیید شود، اداره ثبت مراحل نهایی صدور سند را آغاز می‌کند.

• صدور سند مشاعی: در نهایت، پس از تأیید تمامی مراحل و مدارک، سند رسمی ملک مشاعی صادر می‌شود. این سند به‌طور دقیق میزان سهم و حقوق هر یک از مالکان را مشخص می‌کند و به صورت قانونی ثبت می‌شود. پس از صدور سند، مالکان می‌توانند به‌طور رسمی و قانونی از حقوق مالکیتی خود بهره‌برداری کنند و در صورت نیاز، سهم خود را به دیگری منتقل کنند.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع سند منگوله دار، از تعریف تا مراحل دریافت

انتقال سند ملک مشاع قبل از ثبت ملک

انتقال سند ملک مشاع قبل از ثبت ملک به معنای انتقال مالکیت بخشی از ملک مشاع به فرد دیگری است، در حالی که سند رسمی و تفکیکی برای ملک هنوز صادر نشده است. این نوع انتقال به دلیل اینکه ملک هنوز به‌صورت مشاع و بدون تفکیک ثبت شده، پیچیدگی‌ها و چالش‌های خاص خود را دارد و نیازمند دقت و توجه به قوانین حقوقی مرتبط است.

• انتقال سهم مشاعی از طریق قولنامه: در شرایطی که سند رسمی برای ملک مشاعی هنوز صادر نشده باشد، مالکان می‌توانند از طریق تنظیم قولنامه یا قرارداد دست‌نویس، سهم خود را به فرد دیگری منتقل کنند. قولنامه در واقع یک توافق‌نامه کتبی است که در آن مالک مشاعی متعهد می‌شود سهم خود از ملک را به شخص دیگر واگذار کند. 

• نیاز به رضایت سایر مالکان: یکی از نکات مهم در انتقال سهم مشاعی، نیاز به رضایت سایر مالکان است. در املاک مشاع، هر یک از مالکان به‌طور مشترک در کل ملک سهیم هستند و هیچ بخشی از ملک به صورت جداگانه به یک نفر اختصاص ندارد. 

• پیچیدگی‌های حقوقی و مشکلات احتمالی:  انتقال سند ملک مشاع قبل از ثبت رسمی ملک ممکن است با پیچیدگی‌های حقوقی همراه باشد. به‌دلیل نبود سند رسمی و تفکیکی، ممکن است سهم انتقالی به‌طور دقیق مشخص نباشد و این امر می‌تواند منجر به بروز اختلافات میان خریدار و سایر مالکان شود. 

بیشتر بخوانید: راهنمای کامل سند نسقی و مراحل تبدیل آن به سند رسمی

انتقال ملک مشاع بعد از ثبت ملک

انتقال ملک مشاع بعد از ثبت ملک، به معنای واگذاری سهم یک یا چند مالک از یک ملک مشاع به فرد یا افراد دیگر است، در حالی که سند رسمی و قانونی برای ملک صادر شده و وضعیت مالکیت هر یک از مالکان به‌صورت قانونی ثبت شده است. 

• انتقال از طریق تنظیم سند رسمی: یکی از مهم‌ترین مراحل در انتقال ملک مشاع بعد از ثبت، تنظیم سند رسمی در دفاتر اسناد رسمی است. در این مرحله، مالک سهم خود را به صورت قانونی به فرد دیگری منتقل می‌کند و این انتقال در اداره ثبت اسناد و املاک کشور به‌صورت رسمی ثبت می‌شود 

• نیاز به استعلام و تسویه بدهی‌ها:  پیش از انتقال رسمی سهم مشاع، لازم است که مالکان استعلامات قانونی مربوط به وضعیت حقوقی و مالی ملک را انجام دهند. این استعلامات از نهادهای مختلفی مانند شهرداری، اداره دارایی و ثبت اسناد انجام می‌شود تا مشخص شود که ملک مورد نظر دارای بدهی، تعهدات مالی، یا مشکلات قانونی نیست. 

• پرداخت هزینه‌های نقل و انتقال: انتقال رسمی ملک مشاع مشمول پرداخت هزینه‌های قانونی و مالیاتی است. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های نقل و انتقال، مالیات‌های دولتی و هزینه‌های مربوط به ثبت سند جدید می‌شود. پرداخت این هزینه‌ها معمولاً بر عهده فروشنده یا مالک قبلی است.

بیشتر بخوانید: مراحل انتقال سند ملک

پیگیری و استعلام سند مشاع با کد ملی

• اهداف پیگیری و استعلام سند مشاع: پیگیری و استعلام سند مشاع به دلایل متعددی انجام می‌شود. مهم‌ترین هدف، اطمینان از صحت و اصالت سند ملک است. این استعلام به مالکان و خریداران این امکان را می‌دهد که از مالکیت قانونی، وضعیت ثبتی ملک، میزان سهم هر مالک و عدم وجود مشکلات حقوقی یا ادعاهای مالکیتی متعارض اطمینان حاصل کنند. 

• نحوه استعلام سند مشاع با کد ملی:  در حال حاضر، برای انجام استعلام سند مشاع، نیازی به مراجعه حضوری به اداره ثبت اسناد و املاک نیست و می‌توان این کار را از طریق سامانه‌های آنلاین انجام داد. یکی از مهم‌ترین سامانه‌ها در این زمینه، سامانه ثبت اسناد و املاک کشور است که امکان استعلام سند با استفاده از کد ملی مالک را فراهم می‌کند. 

هزینه گرفتن سند مشاع

برای دریافت سند ملک مشاع، هزینه های قانونی آن در چند مرحله اخذ می شود. هزینه گرفتن سند مشاع به چند بخش زیر تقسیم می شود:

• 1- هزینه تنظیم و صدور تقسیم نامه مشاع: در مرحله صدور تقسیم نامه ملک مشاع، حق التحریر دفتر اسناد رسمی طبق تعرفه دریافت می شود. این هزینه با توجه به ارزش ملک و کاربری آن به روز محاسبه می شود. هزینه صدور تقسیم نامه در حال حاضر مبلغ 1000000 ریال است که ممکن است در آینده تغییر کند.

• 2- هزینه بررسی و صدور صورت مجلس تفکیکی سند: این هزینه هم بوسیله اداره ثبت اسناد تعیین شده و در زمان صدور صورت مجلس دریافت می شود.

• 3- پرداخت تمام بدهی ها، عوارض شهرداری و مالیات ملک 

نحوه گرفتن سند تک برگ مشاع

برای دریافت سند ملک مشاع، نخست شرط حضور چند مالک است چون اگر ملک یک‌نفره باشد، صدور سند مشاع مقدور نیست. شرط دیگر این است که ملک به صورت مشاع تقسیم شده و سهم هر شریک مشخص باشد تا بتوان برای هر یک سند جداگانه یا تفکیک‌شده اخذ کرد.

بر اساس ماده 115  قانون ثبت اسناد و املاک مصوب سال 1317، در املاک مشاع برای هر شریک نسبت به سهم او، می تواند یک سند مالکیت صادر شود. اگر مالکین بخواهند برای هر سهم سند جداگانه بگیرند، ابتدا باید درخواست تفکیک به اداره ثبت ارائه شود. سپس سهم هر شریک از ملک تعیین شده و تقسیم‌نامه و صورت‌جلسه تفکیکی صادر می‌شود. تقسیم‌نامه، سندی است که نحوه تقسیم مال مشاع را مشخص می‌کند.

صورت‌جلسه تفکیکی هم مدرکی است که بیانگر بخش‌های تفکیک‌شده ملک است که توسط اداره ثبت صادر می شود. اداره ثبت با بررسی این مدارک و اسناد، سهم هر مالک را تعیین می کند. در نهایت برای هر مالک به نسبت سهم خود، سند تک برگ مشاع دریافت می کند.

مدارک لازم برای ارائه درخواست سند ملک مشاع عبارت‌اند از:

• مدارک هویتی مانند شناسنامه و کارت مالکیت

• درخواست تفکیک سهم مشاع به اداره ثبت

• تقسیم‌نامه

• صورت‌ مجلس تفکیکی

• پرداخت عوارض و بدهی شهرداری 

• تمام مدارک ملک مشاع و وضعیت سهم مالکین

 پس از ارائه این مدارک، صحت آن‌ها توسط اداره ثبت بررسی و تایید می شود. در نتیجه با توجه به مقدار سهم هر مالک، برای هر شریک سند مستقل صادر می شود. به این ترتیب هر مالک، سند تک برگ مشاع با حدود مشخص شده دریافت می کند. 

 زمین مشاعی چیست؟

زمین مشاع به زمینی اطلاق می‌شود که مالکیت آن بین دو یا چند فرد تقسیم شده و به صورت مشترک در اختیار آنها قرار دارد. در این وضعیت، هر شریک در همه اجزای زمین سهیم است و سهم فیزیکی از زمین به طور دقیق مشخص نیست.

از نظر حقوقی، اجتماع سهام این مال به صورت اشاعه محسوب می‌شود. یعنی با وجود اینکه سهام شرکا به‌طور قانونی معلوم است، تقسیم جغرافیایی زمین مشخص نیست. این وضعیت آثار حقوقی متعددی دارد؛ از جمله امکان طرح مباحثی مانند شفعه یا دعوی افراز که در مسیر حقوقی ملک مشاع می‌تواند مطرح شود. بنابراین تعریف دقیق و تفکیک سهام میان شرکا، از نقاط کلیدی در بهره برداری از زمین مشاع است. 

با توجه به ویژگی‌های زمین مشاع، انتقال مالکیت هر سهم شریک به اشخاص ثالث با چالش‌ها و الزامات خاصی همراه است. هر شریک زمین مشاع می‌تواند سهم خود را به دیگری منتقل کند، اما این انتقال بدون رضایت شرکا معمولاً منجر به بروز اختلافات حقوقی خواهد شد. در چنین حالتی، ماده 583 قانون مدنی به هر شریک این امکان را می‌دهد که سهم خود را بدون نیاز به اذن دیگر شرکا منتقل کند. اما حفظ حقوق سایر شرکا و جلوگیری از تضییع آن لازم است.

نتیجه‌گیری
در نتیجه، موضوع دریافت سند ملک مشاع به دلیل ماهیت خاص و پیچیدگی‌های حقوقی، نیازمند دقت، آگاهی و رعایت دقیق قوانین و مقررات است. املاک مشاع به‌طور مشترک بین چندین مالک تقسیم می‌شوند، و این مسئله باعث می‌شود که فرآیندهای مربوط به ثبت، انتقال و استفاده از چنین املاکی با چالش‌های بیشتری همراه باشد. برای جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی و اختلافات میان مالکان، آگاهی کامل از حقوق و وظایف هر مالک و رعایت مراحل قانونی ضروری است.
در نهایت ، املاک مشاع به دلیل ویژگی‌های خاص خود، نیازمند دقت و برنامه‌ریزی دقیق هستند. مالکان باید از تمامی مراحل و هزینه‌های مرتبط با دریافت سند، انتقال مالکیت و پیگیری وضعیت حقوقی ملک آگاه باشند. رعایت این موارد و بهره‌گیری از مشاوره‌های حقوقی، به آن‌ها کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری از حقوق مالکیتی خود بهره‌برداری کنند و در صورت لزوم، سهم خود را به‌درستی و بدون مشکل قانونی منتقل کنند.