آشنایی با انواع سند ملکی، راهنمای کامل برای خریداران و سرمایهگذاران
16 مرداد 1403
ملکی
هر نوع ملکی هویتی دارد که در سند آن ثبت میشود. این سند، شناسنامه ملک است و اطلاعات مهمی را درباره مالک، مساحت، مشخصات و... در خود جای داده است. اما آیا میدانید که سندها انواع مختلفی دارند؟ هر کدام از این انواع، ویژگیها و قوانین خاص خود را دارند و شناخت آنها برای هر کسی که قصد خرید یا فروش ملک دارد، ضروری است. در این مقاله، قصد داریم شما را با انواع سند ملکی، ویژگیهای هر کدام و اهمیت آنها در معاملات ملکی آشنا کنیم.
اگر قصد خرید ملک را دارید و میخواهید درباره انواع سند ملکی اطلاع داشته باشید تا آخر این مطلب با ما همراه باشید.
چرا شناخت انواع سند ملکی مهم است؟
اطمینان از مالکیت
با شناخت انواع سند، میتوانید از مالکیت واقعی ملک اطمینان حاصل کنید و از معاملات پرخطر دوری کنید.
انجام معاملات صحیح
هر نوع سند، شرایط و قوانین خاص خود را برای نقل و انتقال دارد. با آشنایی با این قوانین، میتوانید معاملات خود را به صورت قانونی و بدون مشکل انجام دهید.
تعیین ارزش ملک
نوع سند، یکی از عوامل مهم در تعیین ارزش یک ملک است. با شناخت انواع سند، میتوانید ارزش واقعی ملک را بهتر تخمین بزنید.
پیشگیری از مشکلات آینده
بسیاری از اختلافات و مشکلات حقوقی در معاملات ملکی، به دلیل عدم شناخت انواع سند و تفاوتهای آنها رخ میدهد.
سند ملک چیست؟
سند ملک به مدرکی گفته میشود که مالکیت یک فرد یا نهاد را بر یک ملک مشخص میکند. این سندها از اهمیت بالایی برخوردار هستند زیرا به عنوان مدرکی رسمی و قانونی هنگام خرید آپارتمان شناخته میشوند که مالکیت و حق تصرف فرد را بر ملک تأیید میکنند. سند ملکی علاوه بر اثبات مالکیت، نقش مهمی در جلوگیری از دعاوی حقوقی و اختلافات ملکی ایفا میکند. در واقع، این اسناد به خریداران و فروشندگان اطمینان میدهند که معاملات آنها قانونی و معتبر است. ما در این مطلب به معرفی انواع سند ملکی پرداخته ایم.
یکی از ویژگیهای مهم سند ملک این است که اطلاعات دقیق و کامل ملک را شامل میشود. این اطلاعات شامل موقعیت جغرافیایی، مساحت، حدود و مرزها، و مشخصات مالک یا مالکین قبلی و فعلی است. همچنین، در برخی موارد، ممکن است شرایط خاصی مانند محدودیتهای قانونی یا تعهدات مالی نیز در سند قید شود.
بیشتر بخوانید: مراحل انتقال سند ملک
در ایران، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مسئول صدور و نگهداری سند ملکی است. این سازمان با بررسی مدارک و اطلاعات مربوط به ملک، صحت و سقم آنها را تایید کرده و سپس اقدام به صدور سند میکند. این فرایند به منظور اطمینان از صحت اطلاعات و جلوگیری از وقوع تخلفات و تقلبات انجام میشود.
برای انجام معاملات ملکی، وجود سند ملکی معتبر از اهمیت بالایی برخوردار است. خریداران باید از صحت و اعتبار سند اطمینان حاصل کنند تا در آینده با مشکلات حقوقی مواجه نشوند. در مواردی که سند ملکی گم شده یا از بین رفته باشد، مالک میتواند با مراجعه به سازمان ثبت اسناد و املاک، درخواست صدور المثنی کند.
بیشتر بخوانید: هزینه انتقال سند بر عهده کیست؟
سند ملکی در معاملات بانکی و اخذ وام نیز نقش مهمی ایفا میکند. بانکها معمولاً سند ملکی را به عنوان وثیقه قبول میکنند و بر اساس ارزش ملک، مبلغ وام را تعیین میکنند. این امر نشان دهنده اهمیت و اعتبار سند ملکی در نظام اقتصادی کشور است.
با توجه به اهمیت سند ملکی در جلوگیری از دعاوی و مشکلات حقوقی، توصیه میشود قبل از خرید یا فروش ملک، مشاورههای حقوقی لازم انجام شود. این مشاورهها میتوانند به افراد کمک کنند تا از صحت و اعتبار سند ملکی اطمینان حاصل کرده و معاملات خود را با خیال راحت انجام دهند.
در نهایت، میتوان گفت که سند ملکی نه تنها یک مدرک رسمی و قانونی برای اثبات مالکیت است، بلکه ابزاری برای حفظ حقوق مالک و جلوگیری از مشکلات و اختلافات ملکی نیز محسوب میشود. در ادامه شما را با انواع سند ملکی آشنا خواهیم کرد.
بیشتر بخوانید: هزینه انتقال سند در سال 1403
انواع سند ملکی
انواع سند ملکی به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این بخش به توضیح انواع سند ملکی میپردازیم:
این نوع سند ملکی توسط مراجع قانونی و ثبت اسناد صادر میشود و از اعتبار بالایی برخوردار است. اطلاعات دقیق ملک و مالک در این سند ثبت میشود و هرگونه تغییر یا انتقال مالکیت باید در این سند ثبت گردد. این سند در دعاوی حقوقی به عنوان مدرکی معتبر شناخته میشود.
سند عادی (قولنامه )
یکی دیگر از انواع سند ملکی، سند عادی (قولنامه ای) است. این نوع سند ملکی معمولاً بین افراد تنظیم میشود و در دفاتر اسناد رسمی ثبت نمیشود. اعتبار این سند به اندازه سند رسمی نیست و در صورت بروز اختلافات، ممکن است نیاز به اثبات اعتبار آن باشد.
بیشتر بخوانید: هر آنچیزی که باید درباره تبدیل سند عادی به رسمی بدانید.
در گذشتههای دور، اسناد مالکیت املاک اغلب به صورت بنچاق یا دستنویس تنظیم میشدند. حتی امروزه نیز برخی از این اسناد بنچاق از لحاظ حقوقی معتبر هستند و میتوانند مالکیت مالک را نسبت به یک ملک مشخص تأیید کنند. این اسناد معمولاً توسط افراد عادی نوشته میشدند و برای تایید اعتبار، علما و افراد معروف و قابل اعتماد آنها را امضا میکردند.
بیشتر بخوانید: راهنمای سند زدن ملک تجاری
سند منگولهدار
سندهای منگولهدار یکی دیگر از انواع سند ملکی است که همان سندهای دفترچهای هستند که با استفاده از سیم و سرب پلمپ میشدند. این اسناد توسط دوایر ثبتی پلمپ میشوند و تعداد برگههای دفترچه بر روی جلد آن درج میشود. سند منگولهدار امروزه به عنوان یکی از اسناد مالکیت رسمی شناخته میشود و به تنهایی میتواند برای اثبات مالکیت مالک مورد استفاده قرار گیرد.
بیشتر بخوانید: سند شش دانگ و شرایط دریافت آن
سند وقفی
این سند ملکی نشان دهنده مالکیت یک ملک وقف شده است. در این سند، شرایط و محدودیتهای وقف قید میشود و مالک حق ندارد ملک را به صورت شخصی استفاده یا بفروشد. املاک وقفی معمولاً برای اهداف خیریه یا عمومی وقف میشوند.
بیشتر بخوانید: روش های دریافت سند مالکیت
سند شورایی یکی دیگر از انواع سند ملکی است که این نوع سند ملکی معمولاً برای املاکی صادر میشود که توسط شوراهای محلی یا روستایی صادر شدهاند. این سندها ممکن است در برخی مناطق روستایی یا کمتر توسعه یافته معتبر باشند و نیاز به تاییدیههای بیشتری برای انجام معاملات رسمی دارند.
سند مشاع
این سند ملکی برای املاکی صادر میشود که بین چند نفر مشترک است. در این سند، سهم هر یک از مالکان مشخص میشود و هرگونه تغییر یا انتقال مالکیت نیاز به تایید تمامی مالکان دارد. این نوع سند معمولاً در املاکی با مالکیت مشترک یا خانوادگی کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید: روش های تبدیل سند مشاع به شش دانگ
سند ملکی مشروط
این نوع سند ملکی حاوی شرایط و محدودیتهایی است که مالک باید آنها را رعایت کند. به عنوان مثال، ممکن است در سند قید شود که مالک حق ندارد ملک را به صورت تجاری استفاده کند یا تغییراتی در ساختار ملک ایجاد کند
سند ملکی مفروز
این سند ملکی برای املاکی صادر میشود که به طور مستقل و با مرزهای مشخص تعریف شدهاند. این سند به مالک اجازه میدهد که به طور کامل و بدون نیاز به تایید دیگران، از ملک خود استفاده کند و آن را به فروش برساند.
بیشتر بخوانید: ملک مشاع و مفروز، از فرق این دو چه میدانید؟
سند ملکی با وثیقه
یکی دیگر از انواع سند ملکی، سند ملکی با وثیقه است. در این نوع سند ملکی، ملک به عنوان وثیقه برای دریافت وام یا تسهیلات مالی قرار میگیرد. در این سند، شرایط و میزان وام و نحوه بازپرداخت آن قید میشود و در صورت عدم پرداخت وام، بانک یا موسسه مالی میتواند ملک را تصاحب کند