سند بنیادی ملک ؛آشنایی با مفهوم، انواع و نحوه استعلام از آن

یکی از انواع سند ملکی، سند بنیادی است. سند بنیادی ملک یکی از اسناد رسمی در کشور است که بعد از دوران انقلاب اسلامی به وجود آمد . این نوع سند به لحاظ نکات حقوقی و مراحل فروش نسبت به سایر اسناد کمی پیچیده تر است به همین منظور بهتر است قبل از عقد قرارداد، با مفهوم، انواع و نکات حقوقی این نوع سند آشنا شوید. ما در این مطلب از وبلاگ آقای املاک، قصد داریم در رابطه با مفهوم و انواع سند بنیادی، نحوه استعلام سند بنیادی و... با شما عزیزان صحبت کنیم. لطفا با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.

فهرست مطالب

سند بنیادی ملک چیست

انواع سند بنیادی

نحوه استعلام سند بنیادی

آیا املاک بنیادی ارزش خرید دارند؟

سند بنیادی ملک چیست

پیدایش سند بنیادی به زمان بعد از انقلاب اسلامی بر می گردد. سند بنیادی ملک برای املاک مصادره شده کاربرد دارند. بعد از انقلاب اسلامی، تعدادی از وابستگان رژیم شاهنشاهی به کشور‌های دیگر مهاجرت کرده و املاک خود را در کشور رها کردند. به همین منظور دادگاه ایران برای تعیین و تکلیف این نوع از املاک، به سراغ مالکان واقعی آنها می رفتند اگر صاحب این املاک پیدا نمی‌شد، ملک به خزانه بیت المال منتقل می گردید. به سند این املاک مصادره شده توسط دولت سند بنیادی ملک می گویند. در مجموع این اسناد فرق زیادی با اسناد بی رگ و ریشه ندارند و صرفا تفاوت آن‌ها در مصادره شدن املاک توسط دولت است. در حقیقت در اسناد بنیادی ملک ، مالک آن دولت است، در حالی که در دیگر اسناد ملکی، مالکیت به یک فرد خاص اختصاص دارد.

بیشتر بخوانید: سند عادی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

بعد از انقلاب در قانون اساسی اصلی با نام اصل 49 قانون اساسی تصویب شد. بر اساس این اصل؛ مشخص شدن تکلیف برای املاک باقی مانده از وابستگان رژیم شاهنشاهی امری اجتناب ناپذیر تلقی شده و باید به آن رسیدگی شود. علاوه بر این، در این اصل درج شده که این نوع از املاک تحت عنوان املاک بنیاد یا املاک ستاد شناخته شوند. در رابطه با این اصل دادگاه ویژه‌ای جهت صدور حکم تشکیل شد تا به نکات و وضعیت املاک بنیادی رسیدگی کند. طبق اصل 49 قانون اساسی املاکی که شرایط مصادره شدن را داشته باشند، باید مورد تحقیق و بررسی قرار بگیرند و اگر به عنوان املاک بنیادی به تایید برسند، سند بنیادی به آن‌ها اختصاص پیدا می کند و مالک آن‌ها دولت می‌ شود و در رابطه با فروش آن‌ها دولت تصمیم گیری می‌کند.

بیشتر بخوانید: هزینه انتقال سند در سال 1403

بستن تبلیغ

انواع سند بنیادی

در رابطه با انواع سند بنیادی باید بیان کرد که این نوع سند به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• اسناد بنیادی علوی

• اسناد بنیادی ستاد فرمان امام

اسناد بنیادی ستاد فرمان امام

همانگونه که به آن اشاره کردیم اصل 49 قانون اساسی ایران در رابطه با دارایی هایی است که از طریق اختلاس، غصب، سرقت، قمار، رشوه، ربا و… به دست آمده‌اند و در پیدا نشدن صاحب حقیقی، این اموال در بیت المال ذخیره می شود. در این میان ستاد بنیاد فرمان امام حق بررسی و رسیدگی به املاک مجهول المالک و یا املاکی که مالکان آن به رژیم پهلوی وابسته بودند و از ایران خارج شده اند، را دارد. و در صورت تایید شرایط این املاک، سند بنیادی به آن‌ها تعلق می‌گیرد و بخشی از بیت المال محسوب می شود.

اسناد بنیادی علوی چیست

در دوران حکومت پهلوی اراضی بنیاد علوی تحت عنوان بنیاد پهلوی شناخته می‌شدند که بعد از انقلاب اسلامی این اراضی به بنیاد مستضعفان واگذار شد و نام آن به بنیاد علوی تغییر پیدا کرد. این نوع از اراضی در واقع در دوران حکومت پهلوی به دلایلی از صاحبان گرفته یا مصادره شده اند و در زمزه املاک دولت قرار گرفتند. از نکات مهم در رابطه با این اراضی ها این است که اراضی بسیاری در استان مازندران به ویژه غرب استان در دسته زمین‌های بنیاد علوی قرار دارند. ساکنین این مناطق و اشخاصی که قسمتی از اراضی آنها در این وضعیت قرار گرفته اند، بر این باورند که مشکلات متعددی در حوزه خرید و فروش و دریافت سند مالکیت برای ملک یا زمین خود دارند. بخش زیادی از زمین های شهر‌هایی مانند نوشهر و رویان نیز جزء بنیاد علوی می باشند.

بیشتر بخوانید: سند شش دانگ ملک و شرایط دریافت آن

بستن تبلیغ

نحوه استعلام سند بنیادی

نه تنها در رابطه با اسناد بنیادی بلکه در رابطه با تمامی سندهای ملکی برای جلوگیری از کلاهبرداری، الزامی است قبل از خرید ملک، سند ملک را بررسی کنید تا در زمان عقد قرارداد بدون هیچ دغدغه ای به معامله خود ادامه دهید. باید به یاد داشته باشید که ظاهر سندهای بنیادی هیچ فرقی با دیگر سندها ندارد و فقط با بررسی آن متوجه نخواهید شد که ملک دارای سند بنیادی است یا خیر؟ به طور خلاصه اگر می خواهید بدانید ملکی به صورت بنیادی است یا خیر، باید در ابتدا مالک اصلی آن را پیدا کنید و اگر مالک آن را پیدا نکردید، باید به مشاور املاک محل مراجعه کرده و از آن‌ها در رابطه با شرایط ملک سوال کنید. اگر هم می خواهید توسط ارگان دولتی این موضوع را پیگیری کنید، باید به اداره ثبت رجوع کرده و اطلاعات لازم را کسب نمائید. همچنین اگر می خواهید ملک دارای سناد بنیادی را خریداری کنید، باید به بنیاد مربوطه مراجعه کرده و راهنمایی های لازم را از سوی آنها به دست آورید.

آیا املاک بنیادی ارزش خرید دارند؟

برای برخی از افراد این سوال در ذهن پیش می آید که آیا املاک بنیادی ارزش خرید دارند یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که این موضوع به شما و تصمیم شما وابسته است. بر اساس نکات ذکر شده این نوع اسناد به لحاظ قانونی با دیگر اسناد فرق چندانی ندارد و هر اقدامی که در دیگر املاک مانند خرید و فروش انجام می شود در این نوع املاک نیز صورت می پذیرد. در نتیجه در این رابطه با امنیت کامل و خیال راحت می توانید خرید خود را انجام دهید.