روف گاردن چیست ؛چه مزایا و معایبی دارد؟
29 مرداد 1403
دکوراسیون

همه ما در زندگی شهری و پر از ترافیک و آلودگی هوا تمایل داریم در قسمتی از خانه خود فضای سبزی در اختیار داشته باشیم، امروزه به لطف تکنولوژی پیشرفته، روف گاردن یا همان باغ پشت بام، بر روی پشت بام و تراس خانه ها ساخته می شود. در این مقاله می خواهیم شما را با روف گاردن ، کاربرد، مزایا و معایب آن بیشتر آشنا کنیم، با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
روف گاردن چیست
به زبان ساده، روف گاردن به باغبانی که در پشت بام ساختمان یا سایر سازه ها کشت و رشد می کند، می گویند. باغبانی پشت بام معمولاً در مناطقی اتفاق می افتد که فضا یا املاک محدود است یا کاملاً فاقد آن است. به تعبیری روف گاردن یا همان بام سبز تکنولوژی مدرنی می باشد که بر پایه سقف خانهها بنا میشود که ما میتوانیم با ایجاد این تکنولوژی طبیعت را به خانه خود بیاوریم.
اگر در شهری بدون دسترسی به زمین برای باغبانی زندگی می کنید، یک روف گاردن ممکن است گزینه جذابی به نظر برسد. برخی از باغهای پشت بام در ساختمانهای تجاری، مجتمعهای آپارتمانی یا خانههای شخصی شکوفا میشوند و بدون مشکل گل، میوه یا سبزیجات تولید میکنند.
باغبانی پشت بام را می توان به دو صورت طبقه بندی کرد:
روف گاردن یک روف گارد معمولاً ظروفی با گیاهان دارد که می توانند بخشی یا بیشتر سقف را بپوشانند و از گیاهان در ساختمان هایی برای استفاده تفریحی یا تجاری استفاده می شود. به عنوان مثال ، یک رستوران گیاهی یا ارگانیک به عنوان یک مرکز تجاری در نظر گرفته می شود. سقف سبز سقف سبز در واقع به این معنی است که کاشت ها درست بر روی سقفی با غشای مقاوم در برابر آب در زیر آنها رشد می کنند. دو نوع سقف سبز وجود دارد که شامل فشرده و گسترده است. یک سقف سبز فشرده حاوی لایه هایی از خاک ضخیم است که می تواند گیاهان بزرگتر و حتی درختان را اداره کند ، در حالی که یک سقف وسیع شامل لایه های نازک تری از خاک است که گیاهان کوچکتر را در خود جای می دهد.
بیشتر بخوانید: روف گاردن نیمه فشرده ؛ آشنایی با کاربرد و مزایای آن
روف گاردن پشت بام
مفهوم روف گاردن یا همان باغ پشت بام چیز جدیدی نیست زیرا تمدنهای باستانی در طول سلطنت امپراتوریهای روم ، مصر و بین النهرین از تراس های بلند برای رشد درختان ، درختچه ها و گیاهان استفاده می کردند. امروزه اکثر باغبانان با تجربه حیاط خلوت یا زمین خود را در فضاهای باز وسیع به عنوان تکه های باغ خود در نظر می گیرند ، اما سایر باغبانان و محیط بانان مصمم می دانند که جایگزین هایی وجود دارد و اینجاست که باغ های پشت بام نقش آفرینی می کنند.
روف گاردن پشت بام یک بخش الحاقی به ساختمان های آپارتمانی است که فضاهای سبز کمتری دارند. برای اینکه ساکنین از طبیعت و فضای سبز بیشتری برخوردار شوند، درختان و گیاهان را به پشت بام اضافه می کنند. روف گاردن پشت بام علاوه بر فضایی سبز و زیبا منفعت های زیادی برای ساختمان دارد.
روف گاردن ساده و ارزان
برای ساخت یک روف گاردن زیبا در پشت بام حتماً نباید هزینه های زیاد و آنچنانی کرد. شما می توانید با روش ها و متریال های جایگزین، هزینه ها را کاهش دهید. راهکارهای مختلفی برای کاهش قیمت های تمام شده روف گاردن وجود دارد. مهمترین و بهترین روش ها برای ساخت یک روف گاردن ساده و ارزان عبارتند از:
1- کاربرد گیاهان و درختچه ها به جای درخت
در ساخت روف گاردن می توان از درختان مختلفی استفاده کرد ولی کاشت و نگهداری آنها هزینه بالایی دارد. بنابراین برای کاهش هزینه ها بهتر است از درختچه ها و گیاهان کوچکتر استفاده کرد. گیاهانی که در روف گاردن کاشته می شود باید نسبت به نور زیاد و سرمای زمستان مقاوم باشند. گیاهان مناسب برای روف گاردن، شمشاد، کاج کوچک، رزماری و بومادران هستند. برای اینکه بودجه کمتری صرف فضای سبز روف گاردن کنید، گلدان ها و فلاورباکس ها را به کار ببرید.
2- استفاده از کفپوش های ارزانتر
به دلیل اینکه روف گاردن در فضای باز اجرا شده و در معرض بارندگی و نور خورشید است، جنس متریال مصرفی اهمیت دارد. چوب پلاست ترکیبی از چوب طبیعی و مجموعه ای از پلیمرهاست که آن را بسیار مقاوم و البته گران کرده است. به طور معمول در اکثر بخش های روف گاردن مثل آلاچیق و پرگولا و کفسازی از چوب پلاست استفاده می شود. برای کاهش هزینه ها می توان به جای چوب پلاست در کفسازی از پنل های پی وی سی یا چمن مصنوعی استفاد کنید. همچنین برای بخشی از کف روف گاردن کاربرد شن هایی مانند گراول را توصیه می کنیم.
3- حذف آلاچیق های گران
یکی از پرهزینه ترین بخش های ساخت روف گاردن، طراحی و اجرای آلاچیق هاست. طراحی یک آلاچیق خاص با جزییات زیاد هزینه زیادی دارد. شما می توانید یک پرگولا یا سایه بان آماده را جایگزین آلاچیق های گران کنید. انواع سایه بان های پرتابل با ابعاد مختلف در بازار وجود دارد که برای ایجاد سایه عالی عمل می کنند.
4- طراحی ساده با متریال های ارزان
یک روف گاردن با طراحی منحصر به فرد و کاربرد متریال های گران، بسیار پرهزینه است. جایگزینی یک طراحی ساده تر با استفاده از متریال های ارزان و با دوام، هزینه ها را خیلی کاهش می دهد. مثلاً به جای باکس های گیاه سیمانی و نیاز به اجرا در محل، از فلاورباکس های آماده استفاده کرد. کاربرد میز و صندلی های آماده مخصوص فضای باز به جای نشیمن های طراحی شده هم ارزان تر تمام می شود. در کل هر چه از متریال ها و وسایل آماده به جای طراحی های خاص استفاده کنید، هزینه کاهش می یابد.
5- حذف سیستم آبیاری خودکار
یکی از بخش هایی که هزینه ساخت روف گاردن را بالا می برد، اجرای سیستم آبیاری خودکار یا هوشمند است. این سیستم ها نیاز به صرف هزینه بیشتر برای خرید و نیروی متخصص برای اجرا دارد. همچنین مصرف انرژی در ساختمان را افزایش می دهد. بنابراین می توان آن را حذف کرده و به صورت دستی گیاهان را آبیاری کرد. نکته مهم دقت در آبیاری های منظم و دوره ای متناسب با نیاز گیاهان است.
قیمت روف گاردن
روف گاردن ها فضایی سبز و جذاب در پشت بام برای گذراندن اوقات ساکنین ساختمان هستند. این فضای سبز طبیعی علاوه بر زیبایی مزایای زیادی دارد که از جمله عایق حرارت و تسویه کننده هوا می باشد. قیمت روف گاردن با توجه به سیستم به کار رفته، گیاهان و متریال ها متفاوت است.
باغ های پشت بام می توانند راهی مفرح و پربار برای استفاده از ساختمان ها یا فضاهای خانه در سطح بالا باشند و مزایای بسیاری دارد. اگر در حال فکر باغچه پشت بام هستید ، می توانید به وبسایت آقای املاک که در زمینه ثبت و ارائه رایگان آگهی املاک و مشاغل مرتبط با ساختمان در ایران فعال است، مراجعه کرده و از آگهی های قیمت روف گاردن باخبر شوید.

انواع روف گاردن
بام سبز با توجه به شرایط خانه انتخاب میشوند و انواع مختلفی دارند، که عبارتند از:
۱.سیستم مرکز
نام دیگر سیستم مرکز باغ بام می باشد، ایجاد این نوع فضای سبز شبیه به پارکی می باشد که دارای عمق بیشتری نسبت به دیگر بام باغ ها بوده که می توان انواع درختان و گیاهان را کاشت و همچنین از آب نماهای بزرگ استفاده کرد، معمولاً از سیستم مرکز بیشتر برای بام سبزهای عمومی استفاده می شود.
۲.سیستم گسترده
سیستم گسترده یا بام سبز دارای ارتفاع کمی می باشد که نمی توان انواع گیاهان را در این ضخامت کم از ارتفاع کاشت، تنها یک یا دو نوع ازگیاهان در این ارتفاع کاشته میشود.
۳.سیستم ترکیبی
سیستم ترکیبی، ترکیبی از سیستم گسترده و متمرکز است، این سیستم دارای ظرفیت بار بیشتری نسبت به انواع روف گاردن می باشد که می توان در سیستم ترکیبی آلاچیق را اضافه نمود که علاوه بر راحتی بیشتر برای ساکنین، ساختمان را به بسیار زیباتر جلوه می دهد
۴.سیستم مدولار یا جعبه گیاه
سیستم مدولار یا جعبه گیاه سیستمی ناپیوسته است به این معنی که در این سیستم دیگر ضخامت و عمق تاثیری ندارد، زیرا کاشت گیاهان در جعبه صورت می گیرد و می توان این جعبه ها را در کل سطح پشت بام قرار داد به همین دلیل است که به این نوع بام باغ، جعبه گیاه گفته می شود.
بیشتر بخوانید: پنت هاوس چیست ؟ آشنایی با امکانات ؛ مزایا و معایب آن
انواع روف گاردن از نظر طراحی
روف گاردن ها علاوه بر طبقه بندی بر اساس سیستم اجرا و نوع چیدمان، از نظر سبک معماری هم دسته بندی می شوند. روف گاردن ها از نظر سبک معماری و طراحی به دو دسته سنتی و مدرن تقسیم می شوند.
1- روف گاردن سنتی
امروزه اکثر روف گاردن هایی که می بینیم با سبک مدرن طراحی و اجرا شده اند. ولی می توان روف گاردن ها را با سبک سنتی و ایرانی هم طراحی و اجرا کرد. روف گاردن سنتی باید با المان ها، نقوش و گیاهان سنتی و ایرانی ساخته شود. در روف گاردن سنتی از آجر، چوب طبیعی، طرح های هندسی و حوض های معماری ایرانی استفاده می شود. تمام عناصر روف گاردن سنتی باید هماهنگ با یکدیگر و طراحی سنتی باشد. کاربرد گیاهان بومی ایرانی مانند سرو، شمشاد و یاس هم در تکمیل این طرح عالی هستند. در این مدل روف گاردن می توان از طرح های مختلف آجری در بدنه نشیمن ها یا دیواره ها استفاده کرد.
2- روف گاردن مدرن
نوعی از سبک روف گاردن که در ایران هم بسیار پرطرفدار است، روف گاردن مدرن و مینیمال است. این سبک روف گاردن با اجزا و سطوح ساده و بدون نقش ساخته می شود. در روف گاردن مدرن، بر کاربردی بودن فضاها و عناصر به کار رفته تاکید می شود. از مهمترین ویژگی های روف گاردن مدرن، پرهیز از تزیینات و عناصر اضافه است. متریال هایی که در این سبک روف گاردن به کار می رود، چوب پلاست، ترموود و فلز و شیشه است.
روف گردن ساده
روف گاردن ساده از نظر طراح و کارفرما می تواند معنای مختلفی داشته باشد. در برخی مواقع روف گاردن ساده را به عنوان یک روف گاردن ارزان می شناسند که با کمترین هزینه ساخته می شود. اما اگر بخواهیم به طور کلی از روف گاردن ساده یاد کنیم باید بگوییم که یک روف کاردن ساده هم می تواند (سریع، ارزان، کوچک، آسان و به صورت موقت) باشد هم می تواند ( زمان بر، پرهزینه، مجلل و دائمی) باشد این دو مورد کاملا به سلایق افراد بستگی دارد.
طراحی یک روف گاردن ساده از فضای حضور انسان و عناصر طبیعی بهره می گیرد ، بنابراین انتخاب مناسب، هدفمند و هوشمندانه هر کدام از این بخش ها تاثیر بسزایی بر کیفیت استفاده از این فضا خواهند داشت.
دز طراحی روف گاردن ساده حداکثر باید از یک یا دو عنصر طبیعی مانند گیاه با گلدان خاص استفاده شود.استفاده از گیاهان با یک تم رنگی یک نوع گلدان و یا از یک خانواده هم می تواند سادگی را در عین زیبایی خلق کند. علاوه بر این روشنایی یکی دیگر از گزینه ها جهت طراحی این نوع از روف گاردن ها است.به عنوان مثال استفاده از یک لامپ تزئینی، شمع، آباژور کوچک یا فانوس می تواند در عین سادگی زیبایی روف گاردن را چندین برابر کند.

بیشتر بخوانید: آموزش ساخت دیوار سبز در منزل
روف گاردن کوچک
روف گاردن کوچک امروزه طرفداران زیادی دارد چرا که هم مقرون و به صرفه است و هم طراحی آن می تواند تنها شامل اجرا و طراحی باربیکیو یا چند فلاورباکس باشد.در حقیقت در طراحی روف گاردن های کوچک با توجه به کمبود فضای کافی جهت محوطه سازی و کاشت فضای سبز می توان با قرار داد چند گلدان ساده و شیک و یا فلاور باکس های بتنی ظاهری زیبا به فضای بام سبز بخشید.
با وجود صنعتی شدن شهرها و کاهش فضاهای سبز و محیط های طبیعی، بیشتر افراد به سراغ ایجاد فضای حداقلی حیاط یا پشت بام می روند. روف گاردن کوچک بیشتر در آپارتمان هایی با متراژ مورد استفاده قرار می گیرد. طراحی و ساخت روف گاردن کوچک آسان تر و کم هزینه تر از اجرای روف گاردن های بزرگ و تجملاتی است.
برای ساخت روف گاردن کوچک و یا بزرگ باید چند نکته حتما رعایت شود. به عنوان مثال در هنگام اجرای روف گاردن ها باید از گل و گیاه مناسب اقلیم و مقاوم در فضای بام سبز، خاک فرآوری شده و سبک بر روی بام و لزوم رعایت وزن وارد بر ساختمان و سازه استفاده کرد. روف گاردن کوچک قیمت ثابتی ندارد و قیمت دقیق آن بر اساس فاکتورهای مختلفی از جمله نوع طراحی و المان های استفاده شده مشخص می شود.

دلایل باغبانی پشت بام
باغبانی روی پشت بام به دلایل مختلف رخ می دهد ، یکی زیبایی پشت بام سرسبز است که ویژگی های تزئینی و محیطی و جنبه های تجاری و شخصی را به جامعه اعلام می کند. استدلال سنتی تر پشت باغبانی صرفاً پرورش میوه ، سبزیجات و سایر گیاهان برای مصرف یا سایر مصارف مرتبط است. با چشم اندازها و دلایل مختلف باغبانی پشت بام ، به هر حال مزایای آن چیست؟
بیشتر بخوانید: 10 ایده ساده و کاربردی برای تزئین بالکن خانه شما!
مزایای روف گاردن
مزایای روف گاردن کم نیست به عنوان مثال؛ میتوان آن در زمان بسیار کوتاه ایجاد کرد، باعث کاهش آلودگی هوا و کاهش دی اکسید کربن، فتوسنتز گیاهان، زیباتر جلوه دادن ساختمان، محیطی برای آرامش و استراحت، گسترش فضای سبز و عایقی برای سرما و گرمای ساختمان می باشد.
۱. تعامل با طبیعت
باغ روی پشت بام به افرادی که به طبیعت دسترسی ندارند اجازه می دهد با طبیعت ارتباط برقرار کنند ، به ویژه برای افرادی که در شهرهای بزرگ هستند و هیچ ارتباطی با عناصر طبیعی یا هر نوع فضای سبز ندارند. این نوع تعامل سالم است و به شادی عمومی کمک می کند و استرس را نیز تسکین می دهد.
۲. کاهش آلودگی
باغبانی پشت بام سطح آلودگی را کاهش می دهد زیرا به افزایش کیفیت هوا و آب کمک می کند. یک باغ پشت بام می تواند ذرات و گازهای موجود در هوا را از طریق فتوسنتز و همچنین از طریق رسوب گذاری در مناطق رویش پشت بام کاهش داده و فیلتر کند. هنگامی که باغهای متعددی در پشت بام در یک شهر وجود دارد ، وجود آنها همچنین می تواند به کاهش گرد و غبار در هوا کمک کرده و مه آلودگی را کاهش دهد که منجر به انتشار گازهای گلخانه ای نامطلوب می شود.
۳. ضایعات ساختمان
یک باغ روی پشت بام می تواند ضایعات ساختمان را کاهش دهد و می تواند اثربخشی و طول عمر مصالح و جنبه های تکنولوژیکی مورد استفاده در یک سازه را افزایش دهد. غشای واقعی سقف که در زیر لایه خاک در یک سقف سبز استفاده می شود می تواند در کاهش ضایعات ساختمان مفید باشد ، همچنین گرمایش ، تهویه مطبوع و تهویه مورد استفاده در ساختمان نیز کاهش می یابد.
بیشتر بخوانید: لابی ساختمان چیست ؛ چه مزایا و کاربردی دارد؟
۴.کاهش سر و صدا
روف گاردن عایق را از سر و صدا ایجاد می کنند زیرا خاک و گیاهان به عنوان بافر عمل می کنند. آنها می توانند صدا را جذب ، منحرف یا منعکس کنند و باعث کاهش طبیعی سر و صدا در ساختمان شوند. باغ های پشت بام همچنین می توانند سر و صدای کلی را در مناطق شلوغ شهری و سایر نقاط تولید کننده سر و صدا در یک شهر کاهش دهند.
۵. اثرات حرارتی
یکی از جنبه های چشمگیر روف گاردن تأثیر آن بر گرمای یک منطقه شهری است. افزایش سطح گرما از طریق مناطق وسیعی از بتن در مکان های شهری تولید می شود. بتن گرما را جذب می کند. این مناطق ، یا جزایر گرمایی ، می توانند شهرها را در فصول بهار و تابستان بسیار گرم کنند ، که منجر به استفاده طولانی مدت از سیستم های خنک کننده می شود. هنگامی که باغ های پشت بام وجود دارد ، اثر گرمای شهری کاهش می یابد. با تبخیر در این مناطق باغی ، وسعت زیاد سبز می تواند مناطق شهری را خنک کرده و اثر گرمای جزیره شهری را کاهش دهد.
۶. احتباس باران
باغ های پشت بام از آب باران نهایت استفاده را می برند و بلافاصله از آن استفاده می کنند. هرگونه آب باران اضافی نگهداری می شود و برای استفاده بعدی ذخیره می شود. فرایند تبخیر آب را به هوا باز می گرداند. کاشت در باغ پشت بام آب باران را حفظ می کند ، اما همچنین به عنوان فیلتر برای هرگونه رواناب ساختمان عمل می کند ، که احتمال سیلاب زیر را کاهش می دهد.
۷. مصرف انرژی
روف گاردن یا همان باغ پشت بام یک راه عالی برای صرفه جویی در انرژی است. با عایق اضافه شده ، سقف می تواند گرما را در سرما حفظ کرده و دما را در گرما کاهش دهد. این اثرات منجر به استفاده کمتر از تهویه مطبوع و گرما می شود که به نوبه خود منجر به صرفه جویی در انرژی و کاهش هزینه های آب و برق می شود.
بیشتر بخوانید: نور پردازی نمای ساختمان ؛ با انواع و مزایای آن آشنا شوید
۸. مشوق های کشاورزی
مناطق پشت بام نقاط مناسبی برای توسعه بام های سبز برای مینی مزارع کشاورزی است. تولید میوه های تازه ، سبزیجات و سایر گیاهان خوراکی انگیزه ای عالی برای برداشت طبیعی غذاها در مناطق شهری است. باغ های پشت بام می توانند راهی مفرح و پربار برای استفاده از ساختمانها یا فضاهای خانه در سطح بالا باشند و مزایای آن بسیار است.
معایب روف گاردن
1- وزن زیاد
ایجاد روف گاردن بر روی سقف وزن زیادی بر ساختمان وارد می کند، این وضع شامل آلاچیق، درختان، گیاهان، آب نما، مبلمان و... می باشد و اگر ساختمانی این وزن را تحمل نکند موجب نشست سقف ساختمان میشود. بنابراین اگر قصد نصب روف گاردن را دارید، باید اطمینان حاصل کنید که پشتیبان سقف شما می تواند وزن زیادی را تحمل کند.
2- نیاز به خروجی آب
همچنین یک روف گاردن فشار شدیدتری بر منبع آب ساختمان وارد می کند. اگر هیچ خروجی آب روی پشت بام وجود ندارد، باید یا در روف گاردن آب نصب کنید یا آب را از داخل ساختمان حمل کنید.
3- مشکل رطوبت و آب
یکی دیگر از معایب روف گاردن، احتمال نفوذ نم و رطوبت است. در صورتی که مراحل عایق بندی درست انجام نشود احتمال نفوذ آب وجود دارد. بنابراین میزان مهارت تیم اجرایی و متریال به کار رفته در روف گاردن اهمیت زیادی دارد.
4- در معرض وزش باد و نور خورشید
از معایب دیگر روف گاردن، امکان خراب شدن گیاهان، سازه یا متریال ها در اثر وزش باد یا نور خورشید است. به دلیل اینکه اکثر ساختمان های شهرهای بزرگ، ارتفاع زیادی دارند وزش باد در آن سطح بیشتر است. همچنین به دلیل نبود محافظ یا سایه روی متریال های مختلف روف گاردن، امکان تغییر رنگ یا خراب شدن آنها وجود دارد.
5- بالا رفتن مصرف آب
یکی دیگر از معایب روف گاردن پشت بام، مصرف آب بیشتر جهت آبیاری گیاهان است. این مساله مخصوصاً در صورت وجود درختان یا گیاهان نیازمند آب بیشتر، برجسته تر است. اگر میزان مصرف آب برای شما مساله مهمی است باید از گیاهان مقاوم و نیازمند آب کمتر استفاده کنید. گیاهان همیشه سبز و گیاهان مخصوص آب و هوای گرم و خشک با آب کمتر سازگار هستند.
6- بارندگی و باران های اسیدی
یکی از معایب روف گاردن ها اجرای آنها در فضای باز است که آنها را در معرض بارندگی قرار می دهد. ریزش آب باران روی متریال های مختلف مخصوصاً باران های اسیدی در شهرهای بزرگ، باعث کاهش عمر آنها می شود.


